Chłopi | inne lektury | kontakt | reklama | Wersja mobilna | |
• streszczenie • opracowanie • bohaterowie • życie i twórczość autora • test |
|
Geneza „Chłopów”Reymont, nazwany przez Antoniego Lange „(…) pierwszym pisarzem polskim, w którym nie ma lamentu”, zaczął pracę nad tetralogią zatytułowaną Chłopi, ponieważ w 1897 r. podpisał z redakcją „Tygodnika Ilustrowanego” umowę, w której zobowiązał się stworzyć takie dzieło.Tetralogią nazywamy cykl literacki, składający się z czterech utworów, z których każdy stanowi zamkniętą całość; utwory łączy wspólna tematyka czy grupa postaci. Wypadki losowe (kłopoty zdrowotne, wypadek kolejowy, w którym uczestniczył) spowodowały, że pisanie powieś... więcej Czas i miejsce akcji „Chłopów”Dokładny czas akcji powieści nie jest znany, choć występują wzmianki o wielu historycznych wydarzeniach (np. informacje o powstaniu styczniowym 1863 roku, w którym udział brali pan Jacek i Kuba Socha).Analizując płaszczyznę temporalną powieści, Anna Popławska zauważa jej dwie z pozoru wykluczające się cechy: konkretność i zarazem nieokreśloność. Pierwsza cecha odnosi się do tego, że wiemy, iż właściwa akcja toczy się w czasie dziesięciu miesięcy. Zaczynając lekturę, czytamy o wydarzeniach rozgrywających się w początku jesieni (dokładnie we wrześniu, w porze wykopek), a kończymy, czytaj... więcej Interpretacja tytułu „Chłopi”Chłopi to tytuł zwięzły i treściwy, mieszczący w sobie ogólne informacje o bohaterze powieści, którym Reymont uczynił gromadę – wieśniaków. Opisał ją jako reprezentantów określonej warstwy społecznej, lecz dzięki mistrzowskiemu rzemiosłu zrobił to w sposób uniwersalny i godny naśladowania.Choć lipeckich chłopów wyróżniał język, którym się posługiwali, to tak naprawdę pisarz stworzył pracowitego Macieja Borynę czy jazgotliwą Hankę na wzór mieszkańców innych wsi słowiańskich, w których ludzie zaczynali pracę o świcie, a kończyli po zmierzchu, brali udział... więcej Narracja „Chłopów”W powieści Chłopi Władysława Stanisława Reymonta, według Kazimierza Wyki występuje trzech narratorów:Wiejski gaduła – to właśnie jego obserwacje przeważają w utworze, ponieważ pisarz wychodził z założenia, że chłopski narrator w powieści dotyczącej tej warstwy społecznej będzie najbardziej wiarygodny (któż tak dobrze nie opowie o pracy w polu, jak nie osoba, która tego doświadczyła?). Wiejski gaduła jest gawędziarzem posługującym się stylizacją gwarową. Choć uczestniczy w obyczajowym, obrzędowym i liturgicznym toku powieści, nie należy utożsamiać go z bohaterem dzieła... więcej Kompozycja „Chłopów”W kompozycji czterotomowej powieści Reymonta (Jesień – 12 rozdziałów; Zima – 13; Wiosna – 11, Lato – 13) Kazimierz Wyka wyróżnił cztery przenikające się porządki:1. Porządek fabularny Porządek zdarzeniowy stanowią losy głównych bohaterów i całej społeczności wsi (gromady). Obejmuje on szereg różnorodnych typów ludzkich, począwszy od uległej i kochliwej, a zarazem samotnej Jagny, a skończywszy na apodyktycznej i chytrej Dominikowej, przez co mamy do czynienia z bogatym obrazem wiejskiego środowiska. Na kartach Chłopów poznajemy około ... więcej Problematyka „Chłopów”Społeczna i ekonomicznaW Chłopach odnajdziemy wątki dotyczące biedy i nędzy mieszkańców wsi, historie życia komornic czy małorolnych chłopów, wyzysku parobków przez bogatszych gospodarzy. Na przykładzie losów Agaty, Jagustynki, Szymka i Nastki czy Bylicy Reymont przybliżył sytuację ludzi w zaborze rosyjskim, którzy nie mieli swej ziemi i większych szans na usamodzielnienie. Choć na końcu dziedzic, sprzedając lipczanom ziemię, a nawet umożliwiając niektórym zakup na raty (Szymek i Nastka), okazuje się człowiekiem litościwym i empatycznym), jednak w przeważającej części tetralo... więcej „Chłopi” – młodopolska powieść czy epopeja?Chłopi Reymonta to zarówno powieść młodopolska (modernistyczna), jak i epopeja.Cechy powieści modernistycznej W swej powieści, przełamującej zasady obowiązujące w poetyce pozytywizmu, Reymont zastosował metodę realistyczną, przejawiającą się w szczegółowym opisie wsi i jej mieszkańców, ceremonii, obrzędów i zwyczajów, a przede wszystkim w relacjach z codziennego życia lipczan, żyjących w rytmie wyznaczanym przez naturę. Reymont zaprezentował różnorodność typów ludzkich i przekrój chłopskiej warstwy. Kolejną konwencją, zastosowaną w dziele jest naturalizm, widoczn... więcej „Chłopi” jako epopejaAdam Kulawik, autor Poetyki, zdefiniował epopeję jako gatunek epicki, obszerniejszy w stosunku do terminu epos: „(…)obejmuje bowiem swoim znaczeniem zarówno epos, jak i pewien typ powieści, jak na przykład „Wojna i pokój” Lwa Tołstoja, „Nad Niemnem” Orzeszkowej czy „Cichy Don” Szołochowa i im podobne”. Cechami charakterystycznymi epopei są: szeroki epicki plan, ważkość problematyki społecznej i historycznej, wielowątkowość, duża liczba bohaterów, realizacja w estetyce realizmu (motywacja ma charakter naturalny, realistyczny, społeczny bądź ... więcejKonwencje literackie w „Chłopach”W powieści mamy do czynienia z modnymi wówczas literackimi przedstawieniami tematu. Na kartach Chłopów odnajdujemy: impresjonizm, naturalizm, symbolizm i realizm.Impresjonizm to kierunek artystyczny, zapoczątkowany przez francuskich malarzy (Monet, Renoir, Degas, Manet), skąd pisarze zaadoptowali go na potrzeby literatury. Polega na zapisie ulotnych wrażeń z subiektywnego punktu odbiorcy. Rejestrował chwile ciągle zmieniającego się świata, z powodu tego wprowadził technikę synestezji (łączenie ze sobą efektów dźwiękowych, kolorystycznych, zapachowych i dotykowych). Impresjonizm widoczn... więcej Obyczaje mieszkańców LipiecReymont doskonale sportretował życie mieszkańców polskiej wsi przełomu wieków, wiernie oddając ich przywiązanie do tradycji i kultywowanie obyczajów przenoszonych z pokolenia na pokolenie. Choć wiele odeszło już w zapomnienie (na przykład swaty), wiedza o nich wzbogaca nasze pojmowanie kultury i przeszłości. W Chłopach czytamy nie tylko o uniwersalnych problemach mieszkańców Lipiec, lecz – i może przede wszystkim – poznajemy obyczaje związane ze wszystkimi największymi chrześcijańskimi świętami oraz obrzędami. Fryderyk Bk napisał: „Skoro w końcu odkładamy książ... więcejJęzyk „Chłopów”Reymont nie bez powodu jest nazywany mistrzem słowa. Nie skupiał się jedynie na treści, dbał również o formę przekazu wiedząc, iż najbardziej autentyczne jest to, co spójne.W Chłopach zademonstrował geniusz swego pióra, wplatając w powieść przeznaczoną dla szerokiego grona czytelników szereg odmian stylizacji, przystosowując elementy języka gwarowego, wtapiając go w fabułę (dialektyzacja języka powieści występuje we wszystkich jego warstwach). Gwara dominująca w dialogach jest zbliżona do gwary używanej w okolicach Łowicza i Skierniewic, w okolicach Lipiec. Dzięki uczynie... więcej Motywy literackie w „Chłopach”PRZEMIJANIA – przemijanie jest jednym z głównych tematów powieści Reymonta; na przykładzie Macieja Boryny czy Agaty ukazana została nieuchronność przemijania. W Lipcach jedni bohaterowie umierają (Maciej i Agata), by zrobić miejsce dla innych (Mateusza czy Szymka) – taka jest kolej życia. Moim zdaniem pisarz chciał w ten sposób podkreślić fakt ciągłości życia, z tą różnicą, że cechy zmarłych będą i tak trwały w pamięci osób, które je znały, a dzieci zawsze będą w jakimś stopniu odbiciem rodziców (Antek był podobny do Macieja).MIŁOŚCI – w powieści mamy kilka p... więcej „Chłopi” na dużym ekranie7 grudnia 1973 roku miał premierę trzynastoodcinkowy serial telewizyjny wyreżyserowany przez Jana Rybkowskiego, będący adaptacją powieści Reymonta pod tym samym tytułem.Główne role powierzono Władysławowi Hańczy (za wcielenie się w Macieja Borynę w 1973 roku otrzymał Nagrodę Przewodniczącego ds. Radia i Telewizji), Emilii Krakowskiej (Jagna), Krystynie Królewnie (Hanka) oraz Ignacemu Gogolewskiemu (Antek).... więcej Najważniejsze cytaty z „Chłopów”Symboliczna scena śmierci Macieja Boryny:„- Dnieje... pora... - zamamrotał wreszcie, stając na podłodze. Wyjrzał oknem i jakby się budził z ciężkiego snu, zdało mu się, że to już duży dzień, że zaspał, a jakieś pilne roboty czekają na niego... - Pora wstawać, pora... - powtarzał, żegnając się wielekroć razy i zaczynając pacierz rozglądał się zarazem za odzieniem, po buty sięgał, kaj zwykły były stoić, ale nie nalazłszy niczego pod ręką, zapomniał o wszystkim i błądził bezradnie rękoma dokoła siebie, pacierz mu się rwał, iż jeno poniektóre słowa mamlał bezdźwięcznie. Skołtu... więcej Bibliografia1. Chlebowski B., Wyraz duszy współczesnego pokolenia w powieści i dramacie [w:] Literatura polska 1795-1905 jako główny wyraz życia narodu po utracie niepodległości, Lwów, Kraków, Warszawa 1923, s. 503-505.2. Czachowski K., Wł. St. Reymont. Ideologia ludowodemokratyczna. Droga twórczości. Pokrewieństwo literackie. Chłopska epopeja [w:] Obraz współczesnej literatury polskiej 1884-1933, t. I, Lwów, 1934, s. 215-222. 3. Grzymała-Siedlecki A., Wł. St. Reymont [w:] Ludzie i dzieła, Kraków 1967, s. 261-263. 4. Jabłonowski W., Mistrzowskie dzieło [w:] Rozprawy i wraż... więcej |
Tagi: • Cechy epopei na przykładzie Chłopów Reymonta • Cechy epopei w Chłopach • Impresjoniz w Chłopach • Naturalizm w Chłopach • Reymont biografia |